Baza ludzi umarłych (1958)

Tuż po wojnie do prymitywnej bazy transportowej gdzieś w Bieszczadach, na zupełnym odludziu, daleko od najmniejszej nawet wsi, nagle przybywa mechanik Zabawa, który jest także aktywistą partyjnym. Jego rzeczywistym zadaniem jest zmobilizować ludzi do większego wysiłku, bez czego niemożliwe jest wykonanie planu jaki wyznaczyła im partia.
Baza jest zaś obsadzona samym „elementem” - ludźmi po wyrokach i życiowymi wykolejeńcami, którzy stając codziennie oko w oko ze śmiercią żyją tam według własnego kodeksu honorowego, wolni od wszelkich złudzeń i skrupułów, i niewiele sobie robią z wytycznych partii i wszelkich autorytetów.
Sytuacja jednak ulega zmianie, gdyż Zabawa przyjechał tam z żoną, która odda się każdemu kto tylko obieca natychmiast zabrać ją stamtąd...

Adaptacja powieści Marka Hłaski pod tytułem „Następny do raju”.





Produkcja: 1958
Premiera: 10 sierpień 1959

Reżyseria:



Muzyka:


Obsada:
Stefan Zabawa
Tadek "Warszawiak"
Wanda, żona Zabawy
"Dziewiątka"
"Apostoł"
"Partyzant"
"Orsaczek"
"Buźka", goniec z wypłatami
Marcinkowski
leśniczy
Dzwonkowiak, amant Wandy w knajpie
mechanik Kowalski
mechanik
szatniarz w knajpie
dyrektor
kościelny
inspektor z dyrekcji
kelner w knajpie; nie występuje w czołówce
nie występuje w napisach
mężczyzna w knajpie; nie występuje w napisach
i inni


Notatki:
Hłasko nie pozwolił umieścić swego nazwiska w czołówce filmu z powodu drastycznej zmiany zakończenia filmu dokonanego przez Petelskiego, która z pesymistycznej historii kończącej się źle - stała się utworem z nie pozbawionym goryczy, ale jednak optymistycznym zakończeniem. Także inne zmiany były powodami wielu wcześniejszych konfliktów między autorem powieści i reżyserem.
Film nie miał też szczęścia w kinach.
Komunistyczna cenzura wstrzymała go na półtora roku, zanim ostatecznie trafił do ograniczonej dystrybucji kinowej. Prawdopodobnie stało się tak dlatego, że nie ma w nim typowych dla dominującej wówczas socrealistycznej "kultury" (propagandy) stereotypowych bohaterów z kartonu - jednoznacznie złych lub dobrych; nikt tam nie przechodzi żadnej "budującej przemiany od ciemnego typa do przodownika pracy", wszyscy są po trochu i źli i dobrzy. Cyniczni i pozbawieni jakiegokolwiek idealizmu, wolni od złudzeń i skrupułów, są zarazem zdolni do autentycznego bohaterstwa. Nic więc dziwnego, że film nie spodobał się komunistycznym cenzorom.
Jednak dzięki temu właśnie, mimo upływu tak wielu lat, film przetrwał próbę czasu (podobnie jak powieść).


IMDb (angielski)
Wikipedia (polski)


02.181107

(POL) polski,




2 komentarze: